Οθωμανική Αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη

Η πόλη περιλάμβανε πολυάριθμα οθωμανικά κτήρια. Έχουν διατηρηθεί αρκετά τζαμιά, όπως το Χαμζά Μπέη του 1467 - 68, το Αλατζά Ιμαρέτ του 1484, το Γενή τζαμί των αρχών του 20ου αιώνα, καθώς και άλλα δημόσια κτίρια όπως το εντυπωσιακό Μπέη Χαμάμ, που αποτελεί το μεγαλύτερο Χαμάμ της Θεσσαλονίκης και ένα από τα σημαντικότερα στα Βαλκάνια, γνωστότερο με την ονομασία Λουτρά Παράδεισος και η περίφημη Σκεπαστή Αγορά "Μπεζεστένι".

Δεν μπορούν να συγκριθούν σε μέγεθος, επιμέλεια κατασκευής και πλούτο διακόσμου με τα μεγάλα κτίρια της Κωνσταντινούπολης, ειδικά επειδή στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης, τα σημαντικότερα τζαμιά στεγάστηκαν σε παλιές χριστιανικές εκκλησίες (Ροτόντα, Αχειροποίητος, Άγιος Δημήτριος, Αγία Σοφία, κλπ.). Παρ 'όλα αυτά, χρησιμεύουν ως αξιοσημείωτα παραδείγματα οθωμανικής αρχιτεκτονικής και ανήκουν στην ιστορική μνήμη της πόλης.

Σκεπαστή αγορά Μπεζεστένι

Το πιο χαρακτηριστικό κτίσμα του πρώτου αιώνα της τουρκοκρατίας, όπου είναι φανερή η τεχνική των βυζαντινών είναι η Σκεπαστή Αγορά ("Μπεζεστένι"), που βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Εγνατία και Βενιζέλου, σε ένα σημείο της παλιάς πόλης της Θεσσαλονίκης, που φαίνεται πως ανέκαθεν αποτελούσε το κέντρο του εμπορικού τομέα. Οι δύο άλλωστε δρόμοι (Εγνατία και Βενιζέλου) υπήρχαν στην ίδια θέση από τα αρχαία χρόνια και ακόμα λίγο πιο πάνω (βορειοανατολικά) υπάρχει η Αρχαία Αγορά της πόλης. Το Μπεζεστένι, για το οποίο μιλούν με θαυμασμό οι περιηγητές του 16ου αιώνα, θεωρώντας το ως την ομορφότερη αγορά των Βαλκανίων, στέγαζε διάφορα επαγγέλματα, κύρια όμως υφασματέμπορους και χρυσοχόους. Μάλιστα η αγορά λειτουργούσε με οργανωμένο τρόπο και με συντεχνιακούς κανονισμούς.

Οδηγίες -> Πως να φτάσετε

Λουτρά Παράδεισος - Μπέη Χαμάμ

Το Μπέη Χαμάμ βρίσκεται επί της οδού Εγνατία περίπου στο ύψος της οδού Αριστοτέλους. Χτίστηκε το 1444, 14 χρόνια μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τον Μουράτ Β΄, πάνω σε απομεινάρια βυζαντινών εκκλησιών. Λειτούργησε ως χαμάμ μέχρι τη δεκαετία του 1960 και αναστηλώθηκε τη δεκαετία του 80. Είναι επίσης γνωστό με το όνομα Λουτρά Παράδεισος. Σήμερα λειτουργεί ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο Χαμάμ της Θεσσαλονίκης και ένα από τα σημαντικότερα στα Βαλκάνια. Η λειτουργία του δεν διαφέρει από αυτή των υπολοίπων Χαμάμ (Λουτρών) καθώς διαθέτει τρείς κυρίως αίθουσες (Κρύα, χλιαρή, ζεστή) με πολλά μικρότερα διαμερίσματα και επιμέρους βοηθητικούς χώρους.

Σήμερα χρησιμοποιείται ως εκθεσιακός χώρος από το Δήμο Θεσσαλονίκης.

Οδηγίες -> Πως να φτάσετε

Αλατζά Ιμαρέτ

Το Αλατζά-Ιμαρέτ τζαμί, βρίσκεται σε πάροδο της οδού Κασσάνδρου και κτίστηκε από τον Ισαάκ-πασά, στα 1500. Το "πολύτρουλο" αυτό κτίσμα ξεχώριζε για τον πολύχρωμο μιναρέ, μέρος του οποίου σώζεται και σήμερα. Ανήκει στην κατηγορία των πρώιμων οθωμανικών τζαμιών, που κάλυπταν και άλλες ανάγκες όπως η σίτιση, διαμονή και οι συναντήσεις μοναστικών ταγμάτων. Πιο συγκεκριμένα, στο χώρο λειτουργούσε ιμαρέτ (πτωχοκομείο) και μεντρεσές (ιερατική σχολή). Η τοιχοποιία του μιμείται τη βυζαντινή τεχνοτροπία, ενώ χαρακτηριστικά βυζαντινότροπα είναι και τα οδοντωτά γείσα στη βάση της στέγης. Οι δε τρούλοι ήταν αρχικά καλυμμένοι με μολύβι.

Σήμερα χρησιμοποιείται ως εκθεσιακός χώρος της Δημοτικής Πινακοθήκης Θεσσαλονίκης.

Οδηγίες -> Πως να φτάσετε

Αλκαζάρ

Το Χαμζά Μπέη Τζαμί, ευρύτερα γνωστό στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης ως Αλκαζάρ είναι τζαμί του 15ου αιώνα κτισμένο στη συμβολή της Εγνατίας οδού και της οδού Βενιζέλου στο κέντρο της πόλης, απέναντι από το Μπεζεστένι. Κτίστηκε από την κόρη του στρατιωτικού διοικητή Χαμζά Μπέη, αρχικά ως μικρό συνοικιακό τέμενος. Επεκτάθηκε με την προσθήκη δυο ορθογώνιων θολωτών χώρων και ασύμμετρης περιμετρικής στοάς με περίβολο.

Οδηγίες -> Πως να φτάσετε

Πασά Χαμάμ

Κτίστηκε στα τέλη του 1520 από τον διοικητή της Θεσσαλονίκης Τσεζερί Κασίμ Πασά, σε σημείο όπου προϋπήρχε Βυζαντινό λουτρό, αρχικά ως μονό λουτρό και αργότερα μετατράπηκε σε διπλό, με αντρικό και γυναικείο τμήμα.

Οδηγίες -> Πως να φτάσετε

Γιαχουντί Χαμάμ - Λουλουδάδικα

Το Γιαχουντί Χαμάμ βρίσκεται στη συμβολή των οδών Βασιλέως Ηρακλείου και Φραγγίνη στη Θεσσαλονίκη στην περιοχή Λουλουδάδικα. Πιθανολογείται ότι χτίστηκε τον 16ο αιώνα από τον Χαλίλ Αγά. Επίσης ονομαζόταν «Παζάρ Χαμαμί» εξαιτίας του ότι βρισκόταν στο κέντρο της αγοράς, Λουτρό του Χαλίλ Αγά, Λουτρό της Μεγάλης Αγοράς, Λουτρό της Αγοράς ή Λουτρό των Γυναικών. Το λουτρό το χρησιμοποιούσαν άντρες και γυναίκες, σε διαφορετικούς χώρους με τον αντρικό χώρο μεγαλύτερο και σε υψηλότερο σημείο. Έχει εμβαδόν περί τα 750 τμ, είναι χτισμένο αποκλειστικά με πέτρες και πλίνθους και μιμείται τη βυζαντινή αρχιτεκτονική. Στην πυρκαγιά του 1917 το κτίριο υπέστη ζημιές. Σήμερα στεγάζει πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Οδηγίες -> Πως να φτάσετε

Γενί Χαμάμ (Αίγλη)

Κτίστηκε από τον Χουσρέβ Κεντούντα, διαχειριστή των βακουφικών ακινήτων της Θεσσαλονίκης. Ανήκει στον τύπο των δίδυμων λουτρών με ξεχωριστό ανδρικό και γυναικείο τμήμα και τριμερή διάταξη. Υπέστη σοβαρές αλλοιώσεις λόγω της χρήσης του ως κινηματογράφου. Σήμερα αποτελεί έναν από τους πιο διάσημους χώρους διασκέδασης.

Οδηγίες -> Πως να φτάσετε

Γενή τζαμί

Το Γενή τζαμί βρίσκεται στην οδό Αρχαιολογικού Μουσείου, στον ανατολικό τομέα της πόλης. Κτίστηκε στα 1902 με σχέδια του Ιταλού αρχιτέκτονα Vitaliano Poselli και χρησιμοποιήθηκε ως τέμενος των "ντονμέδων" (εξισλαμισμένων εβραίων της Θεσσαλονίκης).   

Οδηγίες -> Πως να φτάσετε